AJAX (Asynchronous JavaScript ve XML), web sayfalarında JavaScript veXMLHttpRequest kullanımı ile etkileşimli uygulamalar yaratmaya yarayan tekniğe verilen addır.
Dilimizde AJAX ya da AYAKS şeklinde farklı söylemlere rağmen İngilizce' de 'ey-ceks' olarak okunur. Avantajları sayfayı yeniden yüklemeye gerek kalmaksızın, sayfada görünür değişiklikler yapmaktır.
XMLHttpRequest denilen teknik kullanılarak birden fazla bağımsız işlem yapılabilir. Bazı uzmanlar, AJAX' ın HTML ve XML' den sonra en yenilikçi İnternet yazılımı olduğunu ve Web 2.0.' ı sonlandırıp, 3. evrenin kapısını açtığını düşünmektedirler.
Asynchronous JavaScript ve XML kelimelerinin kısaltması olan Ajax,interaktif web uygulamaları yaratmak için kullanılan bir web programlama tekniğidir.
Temel amaç arka planda sunucu ile küçük miktarda veri değişimi ile sayfayı daha hızlı güncelleyebilen web sayfaları yapmak, dolayısıyla kullanıcının istediği zamanlarda tüm web sayfasını güncellemek derdinden kurtarmaktır. Bu da web sayfasının etkileşimini, hızını ve kullanılabilirliğini artırmak anlamına gelmektedir.
Ajax yeni bir teknoloji değildir. Aslında ajax bir dilde değildir. Ajax sadece bir kaç teknolojinin birleşiminden oluşan tekniklerdir. Ajax şu kelilerin Asynchronous JavaScript and XML’in birleşiminden oluşan bir kısaltmadır. Ajax’ı populer yapan google’nin onu çok iyi bir şekilde kullanmasıdır. Ajax ile bir sayfayı yenilemeden sunucu ile iletişim kurmamız çok kolay bir hale geliyor. Buda bir çok avantajıda beraberinde getiriyor.
Ajax tekniğinin hedefi veri trafığini azaltmak ve sayfa yenilemeden sunucu ile iletişime geçmek. Bu sayede bir çok işlem çok kolay bir hale geliyor. Mesela anlık borsa bilgilerini vermek istediğinizi düşünelim. Normal şartlarda sayfa her yenilendiğine yeni veriler ekrana gelecektir. Oysa ajax ile bu sayfa yenilenmeden de yapılabilmektedir.
Ajax yeni bir teknik değildir veya bir programlama dili de değildir, sadece xml, javascript vede sitillerin kullanılması sonucu ortaya çıkan bir teknikler topluluğudur tıpkı dHtml gibi.
Kullanım alanları anlık bilgi gerektiren hemen her yer olabiir, mesela bir sohbet sayfası buna bir örnek teşkil edebilir. Ajax sayesinde bu iş oldukça kolay bir hale geliyor vede sayfa yenilenmeden yazılanlar ekrana basılabiliyor. Bunun yanında mesela bir oyun için bazı bilgilerin ekranda güncellenmesini istedğimizde de bunu sayfayı yenilemeden yapabiliyoruz.
Peki nedir ajax’sın faydaları, şimdi bunu bir inceleyelim. Öncelikle performans evet mesela bir kullanıcının siteye giriş yapması gerektiğini düşünelim, bunun için üye giriş forumuna kullanıcı adı ve şifresini yazacak ve giriş düğmesine tıklayacak, bunun sonucunda yeni bir sayfa açılacak ve tüm sayfa tekrardan yüklenecek, bu az veri iletişimi olan sayfalarda belki önemli sayılmayabilir ama çok sayıda ziyaretçisi olan bir site için oldukça büyük bir yük getirebilmektedir. Yeni tekniğimiz sayesinde sayfada sadece kullanıcı adı ve şifresi sunucuya gönderilecek ve eğer bilgiler doğru ise üye girişi yapılmış olacaktır, yani geriye dönen tüm bir sayfa değil sadece onay konudur ( mesela true ). Bu bir performans artışı getirmektedir.
Hızlı bir etkileşim bizim ikinci kazancımızdır. Ajax ile sayfa yenilemeye gerek duymadığımızdan çok daha etkin işler yapabilmekteyiz. Mesela hızlı bir şekilde borsa bilgilerini alabilir, bir satranç oyununda karşıdaki kişinin hareketini aynı anda görebilir ve ona göre davranabiliriz.Tabii bu ihtiyaç ve hayal gücüne göre çok daha geniş bir alanı kapsayacaktır.
Kullanışlılık, ajax tekniği ile daha kullanışlı sayfalar yapabiliriz, mesela sayfa yüklenirken bir uyarı ekranı, tab lı menüler, geçişli ekranlar, güçlü diyalog kutuları gibi. Bunlar için FRAME veya IFRAME kulanmaktan kurtuluyoruz tıpkı Google Maps ta olduğu gibi.
Hızlı bir iletişim, ajax tekniği ile suncu ile iletişimde tüm sayfa gönderimi gerekmediğinden çok daha hızlı bir iletişim oraya çıkmaktadır. Bu da daha hızlı işlemlerin yapılabilmesi demektir. Bir sohbet sayfası gibi.
Kısaca ajax bize web programı geliştirirken çok daha etkin ve hızlı bir çalışma ortamı getirmektedir. Ajax ile asp.net veya php kullanımını ( başka sunucu üzeri diller de olabilir ) birleştirdiğimizde çok hızlı ve güçlü web programları ortaya çıkarabiliriz
Sosyal Platformlar